چری
فونیکس
ام وی ام
اکستریم
روش تشخیص خرابی سنسور اکسیژن تیگو۷
سنسور اکسیژن یکی از مهم‌ترین حسگرهای اتومبیل است که به بهبود عملکرد موتور و کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند. در این مقاله پس از معرفی این سنسور و شیوه عملکرد آن، روش تشخیص خرابی سنسور اکسیژن تیگو۷ را آموزش می‌دهیم. همچنین با خواندن این مقاله خواهید دانست که چرا رانندگی با سنسور معیوب می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
سنسور اکسیژن چه نقشی در تیگو۷ دارد؟
سنسور اکسیژن یکی از قطعات یدکی است که میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه می‌گیرد تا مقدار اختلاط سوخت و هوا در موتور را بسنجد.
موتورهای بنزینی با سوزاندن مخلوطی از هوا و سوخت در سیلندرها کار می‌کنند. این مخلوط باید نسبت مشخص و دقیقی داشته باشد تا موتور به بهترین شکل کار کند. اگر نسبت این مخلوط به هم بخورد، یا «غنی» می‌شود، یعنی سوخت بیشتر و اکسیژن کمتر است، یا «رقیق» می‌شود، یعنی اکسیژن زیاد و سوخت کم است. هر دو حالت می‌توانند باعث افزایش آلاینده‌ها و آسیب به موتور شوند.
سنسور اکسیژن این وضعیت را تشخیص می‌دهد و به واحد کنترل موتور (PCM) اطلاع می‌دهد تا نسبت هوا و سوخت را تنظیم کند. سپس PCM میزان سوخت ورودی به موتور را کاهش یا افزایش می‌دهد.
نحوه عملکرد سنسور اکسیژن در تیگو۷
سنسور اکسیژن با تولید سیگنال‌های الکتریکی به واحد کنترل موتور می‌گوید نسبت هوا و سوخت چقدر باید تغییر کند. برای این منظور، سنسور به‌طور مداوم میزان اکسیژن در گازهای خروجی را اندازه می‌گیرد و با میزان اکسیژن هوای بیرون مقایسه می‌کند.
این سنسورها معمولاً مستقیماً روی لوله اگزوز نصب می‌شوند. قسمتی از سنسور داخل جریان داغ گازهای خروجی و قسمتی دیگر در تماس با هوای محیط است. تفاوت میزان اکسیژن بین این دو قسمت، واکنشی شیمیایی ایجاد می‌کند که ولتاژی بین ۰.۱ تا ۰.۹ ولت تولید می‌کند. ولتاژ بالاتر از ۰.۴۵ ولت، نشان‌دهنده مخلوط غنی (سوخت زیاد) و کمتر از ۰.۴۵ ولت، نشان‌دهنده مخلوط رقیق (سوخت کم) است.
تشخیص خرابی سنسور اکسیژن
برای تشخیص خرابی سنسور اکسیژن، لازم است با علائم خرابی این سنسور آشنا باشید. بااین‌حال، لازم است این نکته را خاطر بسپارید که برخی از این نشانه‌ها برای سنسور اکسیژن اختصاصی نیستند و ممکن است خرابی قطعات دیگر را نشان دهند.
۱. روشن‌شدن چراغ چک موتور (Check Engine Light)
یکی از اولین و واضح‌ترین نشانه‌ها که تشخیص خرابی سنسور اکسیژن را ممکن می‌کند، روشن‌شدن چراغ هشدار چک موتور روی داشبورد است. این چراغ به‌دلیل دریافت سیگنال‌های غیرعادی یا نادرست از سنسور، روشن می‌شود. البته روشن‌شدن این چراغ می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد، اما خراب‌شدن سنسور اکسیژن یکی از متداول‌ترین آن‌هاست.
۲. کاهش مصرف سوخت یا مصرف سوخت بیشتر از حد معمول
وقتی سنسور اکسیژن خراب شود، واحد کنترل موتور نمی‌تواند نسبت هوا و سوخت را به‌درستی تنظیم کند. نتیجه این است که یا مخلوط سوخت «غنی» می‌شود (سوخت زیاد و اکسیژن کم) و یا «رقیق» (سوخت کم و اکسیژن زیاد). هر دو حالت باعث می‌شود خودرو مصرف سوخت بیشتری داشته باشد و هزینه‌های سوخت افزایش یابد.
علاوه‌بر این، سوخت اضافی و نسوخته ممکن است باعث بوی بد مانند بوی تخم مرغ گندیده و حتی خروج دود سیاه از اگزوز شود که همه این‌ها نشانه‌هایی برای تشخیص خرابی سنسور اکسیژن هستند.
۳. عملکرد نامناسب موتور
سنسور اکسیژن خراب می‌تواند موجب مشکلات متعددی در عملکرد موتور شود از جمله:
تکان‌خوردن یا لرزش موتور در حالت درجا (Idle)
کندی شتاب‌گیری و کاهش قدرت موتور
داغ‌کردن مبدل کاتالیزوری به‌دلیل سوخت نسوخته
ریپ‌زدن یا خاموش‌شدن ناگهانی موتور
این مشکلات به این دلیل رخ می‌دهد که نسبت دقیق سوخت و هوا به هم خورده و موتور نمی‌تواند بنزین را به‌شکل صحیح بسوزاند.
۴. ردشدن در معاینه فنی
سنسور اکسیژن وظیفه دارد آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز را کنترل کند. وقتی سنسور خراب باشد، ممکن است میزان آلاینده‌ها افزایش بیابد. در این حالت اتومبیل در معاینه فنی خودرو رد می‌شود.
۵. علائم دیگر و نکات مهم
در برخی مواقع، ممکن است سنسور فقط سیگنال‌های نامنظم ارسال کند و کدهای خطا (OBD-II) مربوط به ولتاژ پایین، ولتاژ بالا، پاسخ آهسته یا عملکرد ناقص در حافظه خودرو ثبت شود.
مشکلاتی مثل لرزش موتور، بد کار کردن موتور یا کندی شتاب‌گیری ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ بنابراین تشخیص خرابی سنسور اکسیژن باید توسط کارشناس و با دستگاه دیاگ انجام شود.
رانندگی طولانی‌مدت با سنسور خراب می‌تواند باعث آسیب‌دیدن مبدل کاتالیزوری و افزایش هزینه تعمیرات شود.
رانندگی با خرابی سنسور اکسیژن چه عواقبی دارد؟
رانندگی با سنسور خراب، می‌تواند به‌مرور زمان مشکلات زیر را ایجاد کند.
۱. آسیب به مبدل کاتالیزوری (Catalytic Converter)
وقتی سنسور اکسیژن خراب شود، موتور معمولاً سوخت بیشتری به نسبت نیاز مصرف می‌کند (مخلوط سوخت «غنی» می‌شود). این سوخت اضافی و نسوخته، وارد سیستم اگزوز و مبدل کاتالیزوری می‌شود. سوخت نسوخته در مبدل کاتالیزوری می‌سوزد و دمای آن را بسیار بالا می‌برد. این افزایش دما می‌تواند باعث خرابی یا سوختن مبدل کاتالیزوری شود که تعویض آن، هزینه بسیار زیادی دارد.
۲. افزایش مصرف سوخت و کاهش بازدهی موتور
خرابی سنسور اکسیژن باعث می‌شود که نسبت دقیق هوا و سوخت به هم بخورد و موتور، سوخت بیشتری مصرف کند. این نه‌تنها هزینه‌های سوخت را افزایش می‌دهد، بلکه به‌مرور زمان بازدهی و عملکرد کلی موتور را کاهش می‌دهد و باعث کاهش عمر موتور می‌شود.
۳. آسیب به اجزای موتور به‌دلیل احتراق نامناسب
اختلال در نسبت سوخت و هوا به‌خصوص در صورت مخلوط «غنی» یا «رقیق» می‌تواند منجر به احتراق ناقص یا نامناسب شود. این وضعیت باعث ایجاد ضربه، ریپ‌زدن، و مشکلات دیگر در عملکرد موتور شده و در بلندمدت باعث افزایش سایش قطعات موتور می‌شود. در نهایت ممکن است هزینه تعمیرات و نگهداری خودرو به‌شدت بالا برود.
۴. خاموش‌شدن یا افت ناگهانی قدرت موتور
خرابی سنسور اکسیژن ممکن است باعث شود موتور در زمان شتاب‌گیری یا حتی در حالت درجا دچار خاموشی ناگهانی یا افت قدرت شود. این موضوع به‌دلیل ناتوانی واحد کنترل موتور در تنظیم صحیح مخلوط سوخت و هوا رخ می‌دهد و می‌تواند خطرناک باشد. با تشخیص خرابی سنسور اکسیژن و درست‌کردن آن می‌توانید از این مشکل جلوگیری کنید.
۵. مشکلات مربوط به معاینه فنی و قوانین آلایندگی
سنسور اکسیژن نقش مهمی در کنترل میزان آلایندگی خودرو دارد. اگر این سنسور خراب شود، خودرو ممکن است در آزمون‌های معاینه فنی رد شود و اجازه تردد قانونی نگیرد. علاوه‌بر این، افزایش آلاینده‌ها برای محیط زیست مضر است.
۶. افزایش احتمال بروز مشکلات برقی و الکترونیکی
سنسور اکسیژن خراب ممکن است سیگنال‌های نادرستی به واحد کنترل موتور ارسال کند که باعث اختلال در عملکرد سیستم‌های الکترونیکی و برقی خودرو می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث ثبت کدهای خطای متعدد، روشن‌شدن چراغ چک و عملکرد غیرطبیعی سیستم‌های خودرو شود.
روش تشخیص خرابی سنسور اکسیژن تیگو۷
سنسور اکسیژن به دلایل مختلفی ممکن است خراب شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. عمر سنسور و کارکرد بالا
سنسورهای اکسیژن، به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر و بدون گرم‌کننده، پس از طی مسافتی حدود ۳۰,۰۰۰ مایل (حدود ۴۸,۰۰۰ کیلومتر) باید بررسی یا تعویض شوند. این سنسورها برای رسیدن به دمای کاری خود به حرارت گازهای خروجی اگزوز وابسته‌اند و به همین دلیل در معرض تماس زیاد با گازهای داغ و آلاینده‌ها قرار دارند که باعث فرسودگی تدریجی آن‌ها می‌شود.
مدل‌های پیشرفته‌تر که مجهز به گرم‌کننده داخلی هستند، مقاومت بیشتری در برابر آلودگی دارند و معمولاً هر ۶۰,۰۰۰ مایل (حدود ۹۶,۰۰۰ کیلومتر) نیاز به بازبینی یا تعویض دارند. بااین‌حال، گرم‌کننده داخلی می‌تواند خود باعث بروز مشکلات الکتریکی شود که عملکرد سنسور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۲. آلودگی و مسمومیت داخلی (Contamination or Poisoning)
سنسور اکسیژن به‌طور مستقیم در معرض گازهای خروجی موتور قرار دارد که می‌تواند شامل ذرات مضر و مواد آلوده باشد. مواردی که باعث مسمومیت یا آلودگی سنسور می‌شوند عبارتند از:
استفاده از سوخت‌های دارای سرب (leaded fuel)
مخلوط سوخت بیش‌از‌حد غنی (سوخت زیاد در نسبت هوا و سوخت)
نفوذ مایعاتی مانند ضدیخ (آنتی‌فریز) یا سیلیکون به‌دلیل واشرهای معیوب
ذرات ناشی از فرسودگی یا خرابی اجزای موتور
این آلودگی‌ها باعث می‌شوند سنسور دیگر نتواند به‌درستی کار کند و باید تعویض شود.
۳. مشکلات الکتریکی و سیم‌کشی
سنسورهای مجهز به گرم‌کننده داخلی شامل مدارهای الکتریکی بیشتری هستند که ممکن است دچار نقص شوند. خرابی مدار گرم‌کننده یا قطعی در سیم‌کشی و اتصالات می‌تواند باعث شود سنسور نتواند به دمای مناسب برسد یا سیگنال درستی ارسال کند.
این نوع مشکلات معمولاً با ثبت کدهای خطای مخصوص در سیستم مدیریت موتور (OBD-II) همراه است و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
سنسور اکسیژن در شرایط سختی کار می‌کند؛ در معرض دمای بالا، گازهای آلاینده و ذرات سرعت بالا است و به همین دلیل عملکرد آن به‌مرور زمان کاهش می‌یابد. مراقبت و تعویض به‌موقع آن از بروز مشکلات جدی‌تر در موتور جلوگیری می‌کند.
نظرات کاربران