چری
فونیکس
ام وی ام
اکستریم
علائم خرابی پمپ بنزین ماشین و راه‌های تعمیر آن
یک‌بار ماشین در سربالایی نفس کم می‌آورد، بار دیگر زمان بیشتری طول می‌کشد تا خودرو روشن شود یا موتور وسط راه ناگهان خاموش می‌شود. همین نشانه‌های کوچک، اگر نادیده گرفته شوند، می‌توانند به توقف کامل خودرو منجر شوند. آشنایی با علائم خرابی پمپ بنزین ماشین و روش‌های تعمیر آن، جلوی هزینه‌های سنگین را می‌گیرد و خیال راننده را از بابت سلامت موتور راحت می‌کند.
پمپ بنزین ماشین چیست؟
پمپ بنزین ماشین یکی از قطعات اصلی سیستم سوخت‌رسانی خودرو است که وظیفه دارد بنزین موجود در باک را با فشار مشخص به‌سمت موتور بفرستد. بدون این قطعه، سوخت به‌میزان کافی به انژکتورها یا کاربراتور نمی‌رسد و در نتیجه موتور روشن نمی‌شود یا به‌درستی کار نمی‌کند.
در خودروهای امروزی بیشتر از پمپ برقی داخل باک استفاده می‌شود که هم فشار سوخت را تنظیم می‌کند و هم باعث عملکرد نرم‌تر موتور می‌شود. اما در ماشین‌های قدیمی‌تر، پمپ مکانیکی روی بدنه موتور قرار داشت و با حرکت میل‌لنگ کار می‌کرد.
پمپ بنزین برقی از دو بخش اصلی تشکیل شده است: مغزی پمپ و شناور (فلوتر).
مغزی پمپ: این بخش همان موتور کوچک برقی است که با چرخش پروانه یا پره‌های داخلی، بنزین را از باک مکش کرده و با فشار مناسب به‌سمت ریل سوخت و انژکتورها می‌فرستد.
شناور (فلوتر): شناور وظیفه پمپاژ سوخت را ندارد، بلکه میزان بنزین داخل باک را می‌سنجد. این قطعه به یک بازوی متحرک و مقاومت الکتریکی متصل است که تغییر سطح سوخت را به‌صورت سیگنال به آمپر پشت فرمان منتقل می‌کند.
علائم خرابی پمپ بنزین ماشین
علائم خرابی مغزی پمپ و شناور پمپ بنزین با هم متفاوت هستند. در ادامه، علائم خرابی هرکدام را به‌شکل جداگانه بررسی می‌کنیم.
علائم خرابی مغزی پمپ بنزین شامل موارد زیر است.
۱. صدای غیرطبیعی پمپ بنزین
وقتی سوئیچ را باز می‌کنید، پمپ سالم باید صدای ملایم و یکنواختی شبیه وزوز داشته باشد. اگر این صدا به جیغ، ناله یا قطع و وصل شدن تبدیل شود، نشانه فرسودگی یا گیرکردن مغزی پمپ است. ادامه رانندگی در این حالت ممکن است باعث نیم سوز شدن پمپ بنزین و یا سوختن آن شود.
۲. روشن‌نشدن یا دیر روشن‌شدن خودرو
وظیفه مغزی رساندن بنزین با فشار مشخص به انژکتورهاست. اگر فشار کافی ایجاد نشود، موتور یا اصلاً روشن نمی‌شود یا پس از چند بار استارت به‌سختی روشن خواهد شد. این حالت بیشتر در صبح‌ها یا زمانی که خودرو مدتی خاموش بوده، رخ می‌دهد.
۳. خاموش‌شدن ناگهانی در حین حرکت
گاهی خودرو بدون هیچ هشداری وسط خیابان خاموش می‌شود. علت این اتفاق، قطع کامل عملکرد مغزی یا افت فشار ناگهانی در مسیر سوخت است. این نشانه یکی از خطرناک‌ترین علائم خرابی پمپ محسوب می‌شود.
۴. کاهش شتاب و قدرت موتور
وقتی مغزی توانایی تأمین سوخت کافی را نداشته باشد، موتور مخصوصاً در سربالایی‌ها یا هنگام سبقت‌گرفتن، قدرت کافی ندارد. راننده احساس می‌کند خودرو زورش کم شده و به اصطلاح «جان ندارد».
۵. ریپ‌زدن و لرزش موتور
عدم رسیدن سوخت یکنواخت به محفظه احتراق باعث می‌شود موتور در حین حرکت ریپ بزند یا ناگهان لرزش پیدا کند. این نشانه خرابی پمپ بنزین خودرو مخصوصاً در سرعت‌های بالا یا هنگام فشردن پدال گاز به‌وضوح حس می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زینه مقاله «عوامل لرزش موتور ماشین در شرایط مختلف + راهکار برطرف کردن» را بخوانید.
۶. افزایش مصرف سوخت
وقتی فشار سوخت درست تنظیم نشود، یا انژکتورها بیش‌ازحد سوخت می‌پاشند و یا احتراق ناقص رخ می‌دهد. در نتیجه مصرف بنزین بالا رفته و راننده مجبور است با تناوب بیشتری به پمپ بنزین مراجعه کند.
۷. داغ‌شدن موتور و توقف کامل خودرو
از آن‌جا‌که خود بنزین نقش خنک‌کننده برای مغزی پمپ دارد، ضعف یا خرابی پمپ می‌تواند باعث افزایش حرارت موتور شود. در نهایت خودرو یا خاموش می‌شود یا دیگر روشن نخواهد شد. در این حالت اصطلاحا می‌گویند «پمپ بنزین سوخته است».
علائم خرابی پمپ بنزین ماشین و راه‌های تعمیر آن
علائم خرابی شناور پمپ بنزین
وقتی شناور خراب می‌شود، علائم خرابی پمپ بنزین خودرو شامل موارد زیر است.
۱. نمایش اشتباه میزان سوخت در آمپر
مهم‌ترین علامت خرابی شناور، خطای عقربه آمپر است. ممکن است باک تقریباً خالی باشد اما نشانگر روی نیمه یا پر بماند، یا برعکس سوخت پر باشد و آمپر، عدد پایینی را نشان دهد. این مسئله می‌تواند راننده را گمراه کند و او را وسط راه بدون بنزین بگذارد.
۲. نوسان عقربه سوخت
گاهی عقربه آمپر مدام بالا و پایین می‌رود؛ یک لحظه خالی نشان می‌دهد و لحظه بعد پر. دلیل این نوسان، اختلال در بازوی متحرک یا مقاومت الکتریکی شناور است. این مشکل راننده را در محاسبه میزان واقعی سوخت دچار سردرگمی می‌کند.
۳. همیشه روی «خالی» یا «پر» ماندن آمپر
یکی دیگر از نشانه‌های شایع خرابی شناور، گیرکردن عقربه در یک حالت ثابت است. ممکن است همیشه عقربه باک را پر نشان دهد یا همیشه خالی نشان دهد.
۴. مشکلات در روشن‌شدن خودرو به‌دلیل خطای سطح سوخت
اگر شناور، سوخت کم را به‌درستی تشخیص ندهد، راننده ممکن است فکر کند بنزین دارد، اما در عمل موتور سوخت کافی دریافت نمی‌کند. در نتیجه خودرو یا دیر روشن می‌شود یا اصلاً استارت نمی‌خورد.
۵. خاموش‌شدن ناگهانی به‌دلیل خطای اطلاعات سوخت
گاهی راننده در حال رانندگی است و تصور می‌کند باک پر است، اما به‌دلیل خراب‌بودن شناور، موتور عملاً بدون بنزین می‌ماند و خاموش می‌شود. این علائم خرابی پمپ بنزین ماشین می‌تواند خسارت‌بار و حتی خطرناک باشد، به‌خصوص در جاده.
تست پمپ بنزین
اگر به خرابی پمپ بنزین شک دارید، می‌توانید انواع تست پمپ بنزین را برای تشخیص خرابی این قطعه انجام دهید. برخی از این تست‌ها به‌وسیله راننده قابل انجام است، اما بقیه باید توسط مکانیک حرفه‌ای انجام شود.
۱. گوش‌دادن به صدای پمپ
وقتی سوئیچ را باز می‌کنید (قبل از استارت)، پمپ سالم باید صدای یکنواخت و کوتاهی مثل وزوز بدهد. اگر هیچ صدایی نیاید یا صدای ناله و جیغ بشنوید، احتمال خرابی مغزی پمپ وجود دارد.
۲. بررسی فشار سوخت (با گیج فشار سوخت)
این روش دقیق‌ترین روش تست پمپ بنزین است و مکانیک‌ها از آن استفاده میکنند. آن‌ها دستگاه فشارسنج را به ریل سوخت وصل کرده و پس از روشن‌کردن خودرو، فشار خروجی پمپ را اندازه‌گیری میکنند. اگر فشار پایین‌تر از حد استاندارد باشد، علامت نیم سوز شدن پمپ بنزین است.
۳. تست رله و فیوز پمپ
گاهی دلیل علائم خرابی پمپ بنزین ماشین از خود پمپ نیست، بلکه از فیوز یا رله برق‌رسانی آن است. با چک‌کردن فیوز و رله می‌توان مطمئن شد که برق به مغزی پمپ می‌رسد. اگر برق نرسد، پمپ کار نمی‌کند.
۴. استفاده از دیاگ خودرو
دیاگ می‌تواند وضعیت فشار و عملکرد پمپ را از طریق ECU بررسی کند. هرگونه خطا یا افت فشار در گزارش دیاگ ثبت می‌شود و مشخص می‌کند مشکل از پمپ است یا بخش دیگری از سیستم سوخت.
۵. بررسی بازگشت سوخت
در بعضی خودروها با شل‌کردن شلنگ بازگشت سوخت می‌توان متوجه شد پمپ کار می‌کند یا نه. اگر هنگام استارت‌زدن سوخت برنگردد، یعنی پمپ سوخت‌رسانی نمی‌کند.
۶. تست عملی در رانندگی
گاهی ساده‌ترین تست علائم خرابی پمپ بنزین ماشین، رانندگی است. اگر خودرو در سرعت‌های بالا یا در سربالایی دچار ریپ، کاهش قدرت یا خاموشی شود، احتمالاً پمپ نمی‌تواند فشار کافی ایجاد کند.
علائم خرابی پمپ بنزین ماشین و راه‌های تعمیر آن
چرا پمپ بنزین خودرو خراب می‌شود؟
پمپ بنزین به دلایل زیر خراب می‌شود. اگر علائم خرابی پمپ بنزین خودرو را مشاهده می‌کنید، احتمالا یکی از اشتباهات زیر را انجام داده‌اید.
۱. رانندگی با باک خالی یا سوخت کم
پمپ بنزین درون باک قرار دارد و همواره توسط سوخت، خنک و روان‌کاری می‌شود. وقتی باک خالی یا نزدیک به خالی باشد:
پمپ به جای سوخت، هوا و رسوبات ته باک را می‌مکد.
سوخت کافی برای خنک‌کاری وجود ندارد و موتور پمپ داغ می‌شود.
فشار کاری پمپ بالا می‌رود و استهلاک آن چند برابر می‌شود.
📌 نتیجه: عمر مفید پمپ کاهش می‌یابد و علائم خرابی پمپ بنزین خودرو زودتر آشکار می‌شود.
۲. استفاده از بنزین بی‌کیفیت یا آلوده
بنزین ناخالص می‌تواند شامل ذرات ریز، آب، رطوبت یا فلزات سنگین باشد که مشکلات زیر را ایجاد میکنند.
ذرات درشت معمولاً توسط فیلتر گرفته می‌شوند، اما ذرات ریزتر وارد پمپ شده و پره‌ها یا سوپاپ‌های داخلی را خراب میکنند.
وجود آب یا رطوبت باعث ایجاد زنگ‌زدگی و خرابی در موتور برقی پمپ می‌شود.
با گذشت زمان، حتی زنگ بدنه باک هم به‌شکل رسوب وارد سوخت می‌شود و به پمپ آسیب می‌زند.
📌 نتیجه: پمپ بنزین دچار فرسایش، گیرپاژ یا اتصال کوتاه شده و علائم خرابی پمپ بنزین خودرو آشکار می‌شود.
۳. مشکلات برقی و نوسانات جریان
پمپ بنزین، یک موتور برقی کوچک دارد که به فیوز و رله متصل است.
اگر برق نوسان داشته باشد، سیم‌پیچ یا کانکتورهای آن می‌سوزند.
سیم‌کشی شل یا اتصالات ضعیف باعث داغ‌شدن بیش‌از.حد می‌شود.
فیوز معیوب یا رله خراب هم مانع کارکرد درست پمپ می‌شود.
📌 نتیجه: یا پمپ کلاً می‌سوزد، یا قطع و وصل می‌شود.
۴. گرفتگی یا خرابی فیلتر سوخت
فیلتر وظیفه دارد جلوی ورود رسوبات و ذرات درشت به پمپ و موتور را بگیرد. وقتی فیلتر در اثر تجمع آلودگی‌ها مسدود شود، جریان سوخت ورودی کاهش می‌یابد. پمپ مجبور می‌شود با توان بیشتر کار کند تا فشار سوخت را جبران کند. این فشار بیش‌ازحد باعث گرم‌شدن و فرسایش سریع پمپ شده و علائم خرابی پمپ بنزین ماشین را آشکار می‌کند.
📌 نتیجه: حتی اگر مغزی سالم باشد، فشار بیش‌ازحد ناشی از گرفتگی فیلتر آن را خراب می‌کند.
روش‌های تعمیر و نگهداری پمپ بنزین خودرو
پس از تشخیص علائم خرابی پمپ بنزین ماشین، باید گزینه‌های تعمیر یا نگهداری آن را بررسی کنید. بسته به‌شدت آسیب، چند راهکار وجود دارد:
۱. تعویض پمپ بنزین
رایج‌ترین و مطمئن‌ترین روش، جایگزینی پمپ است. وقتی پمپ شدیداً فرسوده یا آسیب‌دیده باشد، خرید پمپ بنزین بهترین گزینه است. این اقدام ممکن است هزینه اولیه بالایی داشته باشد، اما از خرابی‌های بعدی و آسیب به‌سایر قطعات جلوگیری می‌کند. اگر قصد خرید پمپ بنزین خودروهای چینی را دارید، می‌توانید این پمپ‌ها را با کیفیت بالا و به‌شکل آنلاین از فروشگاه میتو بخرید.
۲. تعمیر پمپ بنزین
اگر آسیب محدود باشد، گاهی می‌توان بخش‌های معیوب پمپ را تعویض کرد. این روش معمولاً راهکاری موقت است و ممکن است علت اصلی مشکل را برطرف نکند.
۳. پاک‌سازی سیستم سوخت
با گذر زمان، رسوبات کربنی و آلاینده‌ها در سیستم سوخت جمع می‌شوند و باعث کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت و آسیب احتمالی به موتور می‌شوند. پاک‌سازی دوره‌ای سیستم سوخت، از جمله انژکتورها و پمپ بنزین، عملکرد بهینه و طول عمر قطعات را تضمین می‌کند. توصیه می‌شود این کار هر ۲۴,۰۰۰ کیلومتر یک‌بار در سرویس‌های دوره‌ای انجام شود.
۴. نگهداری منظم سیستم سوخت
بازرسی‌های دوره‌ای، تمیزکردن و تعویض به‌موقع قطعات فرسوده مانند فیلتر، از بروز مشکلات آینده جلوگیری می‌کند و عمر پمپ بنزین را افزایش می‌دهد. به همین دلیل لازم است سرویس‌های دوره‌ای را جدی بگیرید.
نظرات کاربران